Tại buổi họp báo chuyên đề về Kết quả và các giải pháp trong công tác đấu tranh chống gian lận xuất xứ hàng xuất khẩu sáng nay 27/12, ông Nguyễn Tiến Lộc, Cục trưởng cục Kiểm tra sau thông quan (Tổng cục Hải quan) cho biết, Tổng cục Hải quan đã lập Tổ công tác đặc biệt để thực hiện chuyên đề này.
Trong quá trình thực hiện, trên cơ sở phân tích thông tin và thông tin DN nhất là các DN đến từ Trung Quốc là nhóm DN có nguy cơ vi phạm cao trong vấn đề xuất xứ hàng hóa, chứng nhận xuất xứ hàng hóa Việt Nam để xuất khẩu.
Ông Lộc cho biết, từ giữa năm 2018 khi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung nổ ra, Mỹ đã áp đặt thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp ở mức rất cao lên hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào nước này nên nhiều DN Trung Quốc đã tìm cách đầu tư đơn giản hay không đầu tư mà chỉ thuê đất, dùng công cụ đơn giản để lắp ráp, sản xuất hàng hóa rồi xuất khẩu sang Mỹ, hưởng ưu đãi xuất xứ Việt Nam.
Lực lượng Hải quan đã tập trung vào các nhóm hàng có kim ngạch tăng trưởng đột biến vào Mỹ 9 tháng qua; các nhóm hàng chịu thuế chống bán phá giá chống bán trợ cấp của Mỹ.
Thông tin cụ thể hơn về các vụ việc, ông Trần Mạnh Cường, Phó cục trưởng cục Kiểm tra sau thông quan thông tin một vụ việc cụ thể đã có kết quả kiểm tra là Công ty TNHH xe đạp Excel. Đây là công ty có 100% vốn đầu tư từ Trung Quốc, thành lập năm 2018. Công ty thực hiện lắp ráp xe đạp, xe đạp điện xuất khẩu.
Qua kiểm tra, lực lượng Hải quan đã phát hiện Công ty này nhập khẩu 100% linh kiện xe đạp, xe đạp điện, xe lướt điện từ Trung Quốc về Việt Nam để lắp ráp đơn giản ở giai đoạn cuối cùng thành sản phẩm xe đạp, xe đạp điện, xe lướt điện thành sản phẩm hoàn chỉnh, các linh kiện nhập khẩu về Việt Nam không trải qua bất kỳ công đoạn gia công sản xuất nào khác và xuất khẩu từ Việt Nam sang Hoa Kỳ lấy nguồn gốc xuất xứ Việt Nam để được hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi do chính phủ Hoa Kỳ dành cho Việt Nam.
“Đối chiếu quy định tại điều 6 thông tư 05/2018/TT-BCT ngày 3/4/2018 Quy định về xuất xứ hàng hóa và điều 9 nghị định 31/2018/NĐ-CP ngày 3/8/2018 quy định chi tiết Luật quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa thì các sản phẩm của Công ty không đủ tiêu chí để xác định là hàng hóa có xuất xứ Việt Nam. Công ty đã thừa nhận hành vi vi phạm của mình”, ông Cường nói.
Trên cơ sở đó, Tổng cục Hải quan đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính với hình thức phạt tiền và xử phạt bổ sung tịch thu toàn bộ tang vật là sản phẩm hoàn chỉnh, các bán thành phẩm và các linh kiện chưa xuất khẩu đang lưu trong kho của Công ty này.
Ngoài ra, lực lượng Hải quan còn phát hiện Công ty gian dối để được VCCI chi nhánh TP HCM cấp C/O mẫu B. Ngày 11/11/2019, Tổng cục Hải quan đã gửi công văn tới VCCI tại TP HCM và đại diện VCCI đã thu hồi chứng nhận xuất xứ này.
Với vụ việc này, ông Cường cũng thông tin, ngày 16/12 cơ quan Hải quan đã có văn bản số 7741 gửi Bộ Công thương công bố vi phạm của Công ty này nhưng đến nay vẫn chưa nhậnđược phản hồi từ Bộ Công thương.
Ngoài Exel, Cục kiểm tra sau thông quan cũng tiến hành kiểm tra 9 DN, và đã phát hiện các hành vi gian lận để hưởng xuất xứ Việt Nam với hàng xuất khẩu sang Mỹ. Trong đó có 4 DN thì 3 DN lắp ráp xe đạp, xe đạp điện và 1 DN gỗ, giá kệ và kệ bếp. Các DN này đều đã thừa nhận vi phạm về xuất xứ. Hiện Cục kiểm tra sau thông qua đã trình Tổng cục Hải quan để xử lý theo quy định và củng cố các dấu hiệu vi phạm khác để tiếp tục điều tra.
Ông Lộc thông tin thêm, trong quá trình xử lý các vụ việc này các công ty đã bất hợp tác. Có một trường hợp DN đã thừa nhận vi phạm trong các văn bản lấy lời khai. Nhưng trong buổi làm việc cuối cùng để lập biên bản, có cả luật sư phía DN tham dự nhưng DN vẫn tìm cách chống đối khiến buổi làm việc kéo dài tới 1h đêm. “Giám đốc đứng dậy, đập bàn rồi nói phải đi công tác nước ngoài, và không ủy quyền cho ai làm việc tiếp”, ông Lộc thông tin và nói: “Chúng tôi phải vận dụng các quy định của pháp luật, xin ý kiến của viện Kiểm sát nhân dân tối cao vì đây là vi phạm nghiêm trọng, ảnh hưởng tới uy tín hàng hóa xuất xứ Việt Nam, và ảnh hưởng tới quan hệ thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ”.
Cũng theo lời ông Lộc, sau vụ việc tại Công ty Exel, các DN còn lại co cụm, chống đối bằng các thủ đoạn như nói người phiên dịch chưa phiên dịch được văn bản hay giám đốc đi công tác nước ngoài hoặc tím cách bỏ trốn.
Ngoài ra, đại diện Tổng cục Hải quan cho biết, việc xử lý các trường hợp gian lận này gặp khó khăn do các quy định liên quan tới công đoạn gia công chế biến giản đơn chưa rõ ràng, đầy đủ; Chưa có tiêu chí xác định theo tỷ lệ hay Bộ Công thương chưa có hướng dẫn cụ thể quy định chứng nhận xuất xứ hàng hóa, sự không thống nhất giữa các văn bản pháp luật…
Tổng cục Hải quan cũng kiến nghị cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan bộ ngành, trong đó Bộ Công thương sớm rà soát các quy định về tự chứng nhận xuất xứ, sửa đổi bổ sung các quy định về công đoạn chế biến giản đơn cho phù hợp với tình hình hiện nay, và sớm rà soát thống nhất các quy định trong trong xử phạt vi phạm hành chính, cải chính thông tin.
Ông Cường cũng thông tin, trong quý I/2020, Tổ công tác đặc biệt sẽ tiếp tục kiểm tra một số mặt hàng có độ rủi ro cao như pin năng lượng mặt trời, đèn led.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận