Đề xuất 4 nhóm giải pháp cấp bách cứu doanh nghiệp

Doanh nghiệp đặc biệt khó khăn về đơn hàng và vốn

Ngày 25/5, Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính, Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) vừa có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về kết quả kháo sát tình hình doanh nghiệp.

Theo báo cáo của Ban IV, kết quả khảo sát trực tuyến vào cuối tháng 4/2023 để đánh giá bức tranh hiện trạng cùng các triển vọng kinh tế nửa cuối năm 2023 từ góc nhìn doanh nghiệp cho thấy doanh nghiệp đang trải qua bối cảnh đặc biệt khó khăn.

Trong tổng số 9.556 doanh nghiệp tham gia khảo sát, có 82,3% doanh nghiệp dự kiến giảm quy mô, tạm ngừng kinh doanh hoặc ngừng kinh doanh trong các tháng còn lại của năm 2023. Trong đó, tỷ lệ doanh nghiệp dự kiến ngừng kinh doanh, chờ giải thể là 10,9%; dự kiến tạm ngừng kinh doanh là 12,4%; dự kiến giảm mạnh quy mô là 38,5% và 20,5% dự kiến giảm nhẹ quy mô.

Trong số các doanh nghiệp còn hoạt động năm 2023, có 71,2% dự kiến giảm quy mô lao động trên 5%, trong đó có 22,2% dự kiến giảm trên 50%. 80,7% doanh nghiệp dự kiến giảm doanh thu trên 5%, trong đó tỷ lệ giảm trên 50% doanh thu là 29,4%.

Kết quả khảo sát cũng cho thấy niềm tin của doanh nghiệp đối với kinh tế vĩ mô, kinh tế ngành trong bối cảnh này đặc biệt thấp. Cụ thể, 81,4% doanh nghiệp được khảo sát có đánh giá tiêu cực hay rất tiêu cực về triển vọng kinh tế Việt Nam trong các tháng còn lại của năm 2023. Các đánh giá rất tích cực hay tích cực chỉ chiếm 4,2% các doanh nghiệp được khảo sát.

Tương tự, có đến 83,7% doanh nghiệp đánh giá triển vọng kinh tế ngành năm 2023 là tiêu cực, rất tiêu cực, trong đó có 29,6% là rất tiêu cực. Và trong bức tranh “tối màu” chung đó, doanh nghiệp ngành xây dựng; các doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa; doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước; doanh nghiệp tại TP.HCM thể hiện mức độ đánh giá tiêu cực hơn.

Các khó khăn, thách thức lớn nhất doanh nghiệp đang phải đối mặt, cụ thể: Khó khăn về đơn hàng (59,2%); khó khăn trong tiếp cận vốn vay (51,1%); Thực hiện thủ tục hành chính và đáp ứng các quy định của pháp luật (45,3%); Nguy cơ hình sự hóa các giao dịch kinh tế (31,1%).

Trong bối cảnh khó khăn đó, sự hỗ trợ của chính quyền địa phương chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn khi có đến 84% doanh nghiệp đánh giá hiệu quả điều hành và hỗ trợ của chính quyền địa phương ở mức kém hiệu quả.

4 nhóm giải pháp cấp bách cứu doanh nghiệp

Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, tổng hợp từ các vấn đề thực tiễn, Ban IV nêu 4 nhóm đề xuất nhằm tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp hiện nay.

Thứ nhất là đề xuất giảm chi phí, nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp, cụ thể, kéo dài thời hạn các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp như việc giảm 2% thuế giá trị gia tăng đến hết năm 2025 thay vì chỉ hết năm 2023; Tiếp tục giãn, hoãn, giảm các khoản phí liên quan đến bảo hiểm xã hội, kinh phí công đoàn, hay xem xét mức đóng thuế TNCN mới để phù hợp với bối cảnh mới; Đẩy nhanh việc hoàn thuế cho doanh nghiệp và đưa thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp xuất khẩu về mức 5-10% để tạo sức cạnh tranh với doanh nghiệp các nước khác...

Thứ 2 là đề xuất để doanh nghiệp tiếp cận được vốn vay, gồm việc nghiên cứu gói tín dụng ưu đãi cho các ngành, lĩnh vực sản xuất chủ lực, trong đó có những khoản mục dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; Không siết tín dụng với các nhóm bất động sản liên quan đến xây dựng nhà ở xã hội, bệnh viện, trường học, hạ tầng sản xuất.

Bên cạnh đó cho phép ngân hàng thương mại trong nước được mua lại các trái phiếu sắp tới hạn và xử lý như một dạng tín dụng đặc biệt vì lượng trái phiếu này có giá trị vượt rất nhiều lần khả năng mua lại của các doanh nghiệp trong nước.

Đồng thời, xem xét giảm mạnh lãi suất vay cho thuê, mua nhà ở xã hội và các cơ chế để doanh nghiệp tham gia tín chấp, bảo lãnh cho người lao…

Thứ 3 là đề xuất để cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Theo đó, sớm hoàn thành điều tra các vụ án hiện tại để doanh nghiệp ổn định tư tưởng, tập trung sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, cần có nghị quyết không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự như những năm 1997-2000.

Hạn chế thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh (không quá 1 lần/năm), có cơ chế và quy định pháp lý rõ ràng đối với các chính sách, thủ tục hành chính liên quan tới hỗ trợ doanh nghiệp để cán bộ các cấp có thể thực hiện mà không lo bị phạm lỗi; Cùng đó, đề nghị thay đổi Luật và quy định về đấu thầu; Phân quyền cho phép cơ quan PCCC cấp quận/huyện thẩm duyệt và nghiệm thu…

Thứ 4 là các đề xuất để hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường, như phát huy trọng tâm vai trò của ngoại giao kinh tế và đàm phán thương mại vào việc phát triển, đa dạng hóa thị trường đầu vào (đặc biệt đối với các ngành may mặc, da giày, đồ gỗ...) và đầu ra để giảm sự phụ thuộc các thị trường truyền thống.

Nghiên cứu xây dựng các kênh thông tin tập trung để phân tích, dự báo về các xu hướng kinh tế, kinh doanh quốc tế, cập nhật các ưu đãi phát triển và cảnh báo rủi ro để hỗ trợ doanh nghiệp…

Doanh nghiệp Việt bắt tay với ông lớn nước ngoài sản xuất đá thiêu kết