Báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng đưa tin, Chính phủ Nhật Bản vừa khẳng định quyết tâm triển khai hai tàu chiến tới Trung Đông nhằm tăng cường bảo vệ các tàu thương mại của nước này khi đi qua vùng biển quan trọng của khu vực.
Động thái này một lần nữa làm sáng tỏ tham vọng của Thủ tướng Shinzo Abe, nhằm sửa đổi hiến pháp hòa bình và chuẩn bị cho khả năng chiến tranh.
Bước tiến để thay đổi hiến pháp
Theo các nhà phân tích, chính quyền Tokyo duy trì động thái này để củng cố khả năng thu thập thông tin tình báo của Nhật Bản, đặc biệt sau khi xảy ra loạt vụ tấn công vào các tàu chở dầu mà Mỹ và Anh đổ lỗi cho Iran.
Tuy nhiên, động cơ thực sự đằng sau quyết định trên của Thủ tướng Shinzo Abe là muốn đảm bảo Nhật Bản có thể sở hữu một quân đội thực sự và toàn diện.
Sau Chiến tranh thế giới lần thứ II, Nhật Bản phải tuân theo hiến pháp mà Mỹ có tác động lớn, vốn quy định nước này không được sử dụng vũ lực trong giải quyết tranh chấp quốc tế.
Về lý thuyết, Nhật Bản không có lực lượng quân đội mà chỉ có Lực lượng Phòng vệ (SDF) trên bộ, trên biển và trên không. Do vậy, SDF thực chất chính là quân đội quốc gia Nhật Bản.
SDF được đánh giá là lực lượng quân sự được trang bị tốt nhất và hiện đại nhất thế giới, hiện xếp thứ 8 thế giới xét về quy mô ngân sách. Lực lượng này làm nhiệm vụ bảo vệ phần lãnh thổ trên mặt đất của Nhật Bản cũng như hỗ trợ cho gần 50.000 binh sĩ Mỹ đóng quân tại đây.
Lực lượng SDF, có khoảng 240.000 binh sĩ, từng được điều động tới Afghanistan và Iraq để đảm nhiệm vai trò hỗ trợ cho các quốc gia đồng minh cũng như tham gia vào các nỗ lực tái thiết sau chiến tranh.
Ngoại trưởng Nhật Toshimitsu Motegi thông báo cho người đồng cấp Mỹ Mike Pompeo rằng, Nhật Bản sẽ tái triển khai một tàu chiến hiện đang tiến hành các cuộc truy quét chống cướp biển quanh vùng Sừng châu Phi sang giúp bảo vệ vùng biển ngoài khơi Vịnh Oman.
Bên cạnh đó, phía Nhật Bản còn đề xuất hỗ trợ hoạt động bằng máy bay tuần tra. Từ giờ đến cuối năm, một tàu chiến khác thuộc Lực lượng Phòng vệ Hàng hải (MDSF) cũng sẽ được điều động đến khu vực.
Khéo léo không làm “tự ái” Iran
Theo hãng thông tấn Kyodo News, hai chiến hạm này sẽ được ủy quyền sử dụng vũ lực để bảo vệ các tàu thương mại Nhật. Tuy nhiên, Tokyo nêu rõ rằng các tàu MSDF không nằm trong lực lượng liên minh hải quân mà Washington đề xuất đối phó với Iran.
Hồi tháng 6, hai tàu chở dầu, một trong số đó do một công ty tại Nhật Bản vận hành bị tấn công gần Eo biển Hormuz. Tehran đã bác bỏ mọi cáo buộc có liên quan đến sự việc này.
“Nhật Bản muốn thể hiện quốc gia này sẵn sàng đưa tàu đến vùng biển để bảo vệ lợi ích đồng thời muốn xoa dịu Washington để chứng minh mình không phải là một kẻ vô ơn.
Cùng lúc, Tokyo không muốn bị xem là ở bên phe hoàn toàn chống đối Iran vì mối quan hệ tốt đẹp nhiều năm qua.
Chính phủ cũng phải xem xét ý kiến dư luận trong nước, khi nhiều người lo ngại nước Nhật có thể bị lôi kéo vào một cuộc chiến ở Trung Đông”, ông Jeff Kingston - Giám đốc nghiên cứu châu Á thuộc Đại học Temple Tokyo nhận định.
Kyohei Yamada, Phó giáo sư chuyên ngành quan hệ quốc tế tại Đại học Quốc tế Nhật Bản cũng đồng tình với ông Mason rằng Thủ tướng Abe vẫn nuôi tham vọng thay đổi Hiến pháp.
“Ông ấy cam kết thay đổi Hiến pháp nhưng tôi không nghĩ rằng ông ta có thể sử dụng phương pháp trên như là một công cụ để đạt được điều mình muốn.
Viết lại Hiến pháp liên quan đến rất nhiều yếu tố, trong đó gồm sự ủng hộ áp đảo của Thượng viện lẫn Hạ viện, điều mà tôi nghĩ khó có thể thành hiện thực”, ông Yamada chia sẻ.
Việc sửa đổi Hiến pháp Nhật đòi hỏi 2/3 sự ủng hộ ở lưỡng viện quốc hội, tiếp sau đó là một cuộc trưng cầu dân ý với đa số cử tri đồng tình.
Thế nhưng, cuộc thăm dò ý kiến mới nhất hôm 6/10 không mang lại kết quả khả thi. Cụ thể, chỉ 37,3% số người được hỏi cho biết ủng hộ thay đổi hiến pháp, trong khi 48,4% chống lại ý tưởng này.
Phản ứng trước những việc như Nhật Bản tăng chi tiêu quốc phòng, Trung Quốc luôn tỏ ra không mấy vui vẻ, bất chấp mối quan hệ song phương đang “ấm dần”.
Trong Sách Trắng về quốc phòng công bố hồi tháng 7, lần đầu tiên sau 7 năm, Trung Quốc chỉ ra sự thay đổi trong chính sách an ninh của Nhật Bản và chỉ trích Mỹ làm suy yếu sự ổn định toàn cầu, nhấn mạnh cạnh tranh chiến lược đang gia tăng giữa các cường quốc.
“Trong một nỗ lực nhằm phá vỡ cơ chế hậu chiến, Nhật Bản đang điều chỉnh các chính sách quân sự và an ninh cũng như tăng cường đầu tư, dần trở nên chủ động hơn trong các hoạt động quân sự”, truyền thông Nhật Bản trích dẫn Sách trắng quốc phòng Trung Quốc.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận