Đừng để nộp ngân sách cũng bị gây khó dễ

Cán bộ Cục thuế Đống Đa đang hướng dẫn doanh nghiệp làm thủ tục thuế - Ảnh: Tạ Tôn

Báo cáo Môi trường kinh doanh 2018: Cải cách để tạo việc làm (Doing Business) do Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố giữa tháng 11 vừa qua cho biết, chỉ số nộp thuế (Paying Taxes) của Việt Nam tăng 81 bậc so với năm 2017. 

Chỉ số này được tính toán trên một số tiêu chí: Số giờ nộp thuế; số lần nộp thuế trong năm; tổng mức thuế suất trên lợi nhuận; chỉ số sau kê khai (hoàn thuế giá trị gia tăng, thanh/kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp)...

Đây có thể nói là một bước tiến vượt bậc về thủ tục thuế của Việt Nam năm qua. Điều đó góp phần giúp môi trường kinh doanh của Việt Nam năm 2018 tăng 14 bậc, xếp thứ 68/190 nền kinh tế toàn thế giới. Điều này cũng phản ánh nỗ lực của nhiều bộ, ngành trong thực hiện cam kết của Chính phủ là “kiến tạo và phục vụ” (8/10 chỉ số của Việt Nam tăng điểm năm nay). Điều đó cũng cho thấy đường hướng rõ ràng, quyết tâm mạnh mẽ và chỉ đạo quyết liệt có thể mang đến sự thay đổi nhanh, mạnh và tích cực, không chỉ với lĩnh vực thuế hay môi trường kinh doanh. Kết quả này cũng thể hiện phần nào qua Hội nghị đối thoại về chính sách và thủ tục hành chính thuế, hải quan năm nay ở cả số lượng cùng độ “nóng” của câu hỏi.

Song nhìn trong một bức tranh tổng thể mới thấy được các doanh nghiệp Việt Nam phải “đau đầu” như thế nào về câu chuyện thuế. Mới chỉ năm ngoái, chỉ số nộp thuế của Việt Nam vẫn đứng ở vị trí 149/190. Và theo báo cáo Môi trường Kinh doanh năm 2018 mới đây của WB, một trong các tiêu chí tính chỉ số nộp thuế là thời gian nộp thuế - bao gồm cả BHXH của doanh nghiệp Việt Nam lên tới 498 giờ mỗi năm. Trong đó, riêng thời gian nộp thuế là 351 giờ và BHXH là 147 giờ. So với năm ngoái, thời gian nộp BHXH đã giảm 42 giờ song thời gian nộp thuế không thay đổi!

Dù Tổng cục Thuế cho rằng cách tính của WB không chính xác bởi chưa ghi nhận một số cải cách về chính sách, thủ tục hành chính thuế để giảm số giờ nộp thuế mà Bộ Tài chính cũng như ngành thuế thực hiện trong năm 2015-2016. Theo ngành thuế, số giờ nộp thuế của Việt Nam hiện chỉ còn 117 giờ/năm. Nhưng ngay cả như vậy thì vẫn thể hiện, các doanh nghiệp Việt Nam phải tốn quá nhiều thời gian, công sức và chi phí cho việc… đóng góp vào ngân sách (số lần nộp thuế trong năm là 14 lần – đã giảm 6 lần: Tổng mức thuế suất trên lợi nhuận là 38,1% - đã giảm được 13,2%...)…

Những cải cách thủ tục hành chính thuế, hải quan thời gian qua rất đáng ghi nhận. Song, để thực sự “kiến tạo và phục vụ” như tinh thần, mong muốn và quyết tâm của Chính phủ, ngành này chắc chắn còn rất nhiều việc phải làm, nhiều khâu phải thay đổi và nhiều bộ phận, cán bộ phải tiếp tục chấn chỉnh.

Mặt khác, nếu chỉ riêng ngành thuế, hải quan nỗ lực cũng không đủ, bởi môi trường kinh doanh được cấu thành bởi nhiều lĩnh vực. Đó là chưa kể, dù lãnh đạo các bộ, ngành chủ động và tích cực, song tinh thần rơi rớt khi xuống đến các cục, vụ, bộ phận chức năng hoặc xuống địa phương.

Do vậy, cùng với xây dựng, ban hành chính sách chất lượng, cắt giảm các thủ tục không cần thiết, ngành thuế, hải quan nói riêng và các lĩnh vực khác nói chung phải xây dựng được cơ chế kiểm tra, giám sát chặt chẽ và nghiêm ngặt, xử lý nghiêm những bộ phận, cán bộ cố tình gây khó dễ để nhũng nhiễu, tiêu cực. Có như vậy, doanh nghiệp, người dân mới thực sự được thụ hưởng thành quả của cải cách. 

Bán hàng qua mạng giá từ 1 triệu đồng phải nộp thuế?