Hàng chục ngàn ô tô không sửa theo lệnh triệu hồi có đảm bảo an toàn?

Hơn 97.000 ô tô, xe máy được sửa chữa, khắc phục miễn phí theo chương trình triệu hồi giúp bảo đảm an toàn kỹ thuật và quyền lợi khách hàng.

Tuy vậy, rất nhiều xe chưa thực hiện do mất liên lạc giữa đại lý và chủ phương tiện.

Bất ngờ vì xe mới cũng phải sửa

Cuối năm 2020, anh Chu Trần M. (huyện Đan Phượng, TP Hà Nội) mua một chiếc xe ô tô con nhãn hiệu Ford EcoSport được sản xuất năm 2020 để phục vụ đi lại của gia đình.

Từ khi sử dụng đến nay, chủ xe nhận thấy phương tiện vận hành bình thường, chưa hề xảy ra sự cố kỹ thuật nào.

Vì vậy, anh M. khá bất ngờ khi mới đây nhận được điện thoại của đại lý bán xe thông báo chiếc xe trên phát sinh vấn đề kỹ thuật liên quan đến đường dây dẫn điện, túi khí… cần được khắc phục, sửa chữa.

“Khi mới nghe thông báo, tôi giật mình vì đại lý hỏi xe sử dụng có gặp vấn đề gì không. Trường hợp đang đi mà thấy trên màn hình hiển thị xuất hiện cảnh báo nào thì nên dừng lại ngay và gọi cho đại lý”, anh M. kể và cho biết, phải một lúc sau nhân viên bán xe giải thích rằng đây là nghi vấn của nhà sản xuất, nên gọi các xe về để khắc phục, sửa chữa miễn phí để phòng ngừa sự cố lâu dài.

Anh M. cho biết, do tình hình dịch Covid-19 phức tạp nên chưa muốn đi kiểm tra ngay mà đợi thêm vài ngày nữa.

Liên quan việc trên, Cục Đăng kiểm VN cho biết, đây là trường hợp phương tiện được nhà sản xuất, đại lý xe thực hiện triệu hồi để sửa chữa, khắc phục miễn phí. Chương trình này được triển khai từ tháng 9/2021 và kéo dài đến hết năm 2024, với tổng số 315 xe ô tô.

Các xe được nhà sản xuất triệu hồi để kiểm tra, lắp bổ sung lớp bọc bảo vệ của bó dây điện tín hiệu điều khiển của táp-lô để ngăn ngừa xảy ra cọ xát với giá đỡ túi khí phía trước, có thể làm hỏng dây, chạm mát và ảnh hưởng đến hoạt động của túi khí.

Từ đầu năm 2021 đến nay, các hãng sản xuất, đại lý xe khác cũng đang triển khai hơn 20 chương trình triệu hồi để sửa chữa, khắc phục lỗi kỹ thuật xảy ra trong quá trình thiết kế, chế tạo phương tiện.

Những khiếm khuyết kỹ thuật có thể nằm trong hệ thống: động cơ xe, li hợp, phanh, lái, điện, bánh xe, thân vỏ xe…

“Các kế hoạch triệu hồi xe của nhà sản xuất đều phải được Cục Đăng kiểm VN phê duyệt. Trong đó, kế hoạch phải cụ thể danh sách các phương tiện, địa chỉ, thông tin liên lạc của các cơ sở sửa chữa, thời gian bắt đầu và kết thúc chương trình.

Nhà sản xuất có trách nhiệm công bố công khai kế hoạch triệu hồi trên phương tiện thông tin đại chúng và thông báo đến chủ phương tiện, người sử dụng xe”, ông Nguyễn Văn Phương, Phó phòng Chất lượng xe cơ giới, Cục Đăng kiểm VN thông tin.

Nhiều chủ xe không biết thông tin

Cục Đăng kiểm VN cho biết thêm, hầu hết nhà sản xuất ô tô trên thế giới đều từng phải tiến hành triệu hồi sản phẩm do phát hiện có lỗi kỹ thuật trong quá trình thiết kế, chế tạo.

Hoạt động này thể hiện trách nhiệm của nhà sản xuất đối với sản phẩm, người sử dụng xe nhằm ngăn ngừa các nguy có thể gây cơ mất an toàn kỹ thuật phương tiện trong quá trình sử dụng và ảnh hưởng xấu đến môi trường.

Để bảo vệ quyền lợi của chủ phương tiện, sử dụng xe cơ giới, Bộ GTVT cũng ban hành nhiều thông tư quy định, hướng dẫn việc triệu hồi ô tô, xe máy có khuyết tật kỹ thuật.

Theo đó, khi xe có dấu hiệu khuyết tật (do nhà sản xuất tự phát hiện hoặc cơ quản lý phát hiện, yêu cầu), nhà sản xuất phải điều tra và xác định rõ sản các sản phẩm thuộc phạm vi phải triệu hồi.

Sau đó, phải tạm dừng xuất xưởng, cung cấp sản phẩm ra thị trường và báo cáo Cục Đăng kiểm VN về việc triệu hồi.

Tiếp đó, phải công bố công khai kế hoạch triệu hồi được phê duyệt trên phương tiện thông tin đại chúng và thông báo đến người sử dụng xe.

Nhà sản xuất thực hiện triệu hồi, sửa chữa, khắc phục miễn phí lỗi kỹ thuật. Khi kết thúc chương trình triệu hồi hoặc được yêu cầu phải báo cáo cơ quan quản lý.

Ông Nguyễn Văn Phương, Phó phòng Chất lượng xe cơ giới thông tin, từ năm 2019 - 8/2021, Cục Đăng kiểm VN tiếp nhận, giám sát 100 chương trình triệu hồi ô tô, xe máy của 20 cơ sở sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu xe.

Đến nay, gần 97.200 ô tô, xe máy được sửa chữa, khắc phục miễn phí. Tuy vậy, cũng còn hàng chục nghìn xe khác chưa đến sửa chữa, khắc phục.

“Nhiều chủ xe trong quá trình sử dụng ít quan tâm cập nhật đến thông tin từ nhà sản xuất liên quan đến phương tiện. Cùng đó, vẫn phổ biến tình trạng không đưa xe đến đại lý chính hãng mất liên lạc, thông tin với đại lý; hoặc không cập nhật thông tin khi mua bán, đổi chủ xe. Vì vậy, khi triển khai chương trình triệu hồi xe, chủ phương tiện không nhận được thông tin để đưa xe đến sửa chữa, khắc phục miễn phí”, ông Phương nêu nguyên nhân.

Cần chế tài ràng buộc trách nhiệm

Thực tế còn hàng chục nghìn xe ô tô chưa được sửa chữa, khắc phục đã đặt ra vấn đề về đảm bảo an toàn kỹ thuật, cũng như giải pháp để giải quyết.

Đại diện Cục Đăng kiểm VN cho biết, hiện quy định về trách nhiệm của doanh nghiệp nhập khẩu, sản xuất xe khá chặt chẽ.

Chủ thể này có trách nhiệm thông báo trực tiếp cho chủ phương tiện về việc triệu hồi. Ngay cả trường hợp không liên lạc được với chủ xe, khi xe đến bảo dưỡng tại đại lý xe, đại lý có trách nhiệm thông báo và sửa chữa miễn phí cho chủ phương tiện.

Tuy nhiên, bất cập hiện nay là chưa có các quy định buộc chủ phương tiện phải đưa xe đến khắc phục, sửa chữa.

Vì vậy, trường hợp chủ phương tiện không nắm được thông tin hoặc biết nhưng không thực hiện, không bảo dưỡng định kỳ xe tại đại lý… khiến xe không được kiểm tra, khắc phục theo chương trình triệu hồi.

“Thực tế trên cho thấy cần nghiên cứu, bổ sung quy định, chế tài xử lý để ràng buộc trách nhiệm của chủ sở hữu, người sử dụng xe trong việc thực hiện đưa xe bị triệu hồi để sửa chữa, khắc phục các khiếm khuyết kỹ thuật xảy ra trong quá trình thiết kế, chế tạo, sản xuất để bảo đảm an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Chẳng hạn, có thể dừng tiếp nhận đăng kiểm định kỳ đối với trường hợp phương tiện cố tình không khắc phục, sửa chữa theo chương trình triệu hồi”, theo đại diện Cục Đăng kiểm VN.

Lợi gì khi điện tử hóa chứng nhận đăng kiểm ô tô?