Hàng loạt cảng, bến thủy vi phạm quy định quản lý khoáng sản

Tuy nhiên, sau hơn 1 năm có hiệu lực, hầu hết cảng, bến bãi chưa tuân thủ quy định này.

Hầu hết cảng, bến chưa thực hiện

Hơn một tháng nay, đoạn bờ trái sông Hồng thuộc xã Liên Nghĩa, Văn Giang, Hưng Yên thường xuyên có các tàu chở cát đen neo đậu sát một bãi cát, sỏi để cung cấp cát san lấp mặt bằng xây dựng cách đó vài km.

Cát được trung chuyển bằng ống bơm hút cỡ lớn, hút trực tiếp từ tàu lên bờ, chuyền theo đường ống đến tận công trình.

Ghi nhận của PV Báo Giao thông, một số tàu không biển số được gắn vòi hút cát, sàng lọc rửa cát chứ không đơn thuần là tàu chở hàng thông thường; địa điểm bơm hút không có báo hiệu đường thủy cho phép phương tiện neo đậu, không có bảng thông tin về nguồn gốc cát.

Khi được hỏi, một số công nhân vận hành máy bơm hút trên bờ cho biết chỉ vận hành kỹ thuật nên không nắm được các thông tin về phương tiện cung cấp cát, nguồn gốc cát.

Còn một số thuyền viên cho biết, cát được lấy từ một số mỏ cát trên một số tuyến sông, nhưng từ chối nói cụ thể tên mỏ.

“Cát được mua trực tiếp tại mỏ, sau đó mang đến đây để hút lên bờ. Chúng tôi chỉ làm thuê nên không biết giấy tờ về nguồn gốc cát”, một thuyền viên nói.

Trong khi đó, bến thủy nơi tập kết cát, sỏi cũng không có bảng thông tin về bến hay nguồn gốc cát, sỏi, cân kiểm tra tải trọng.

Theo đơn vị thanh tra, cảng vụ đường thủy phụ trách khu vực này, hiện bến thủy đang trong thời gian làm thủ tục xin cấp phép hoạt động bến.

Còn điểm trung chuyển cát từ tàu bằng ống hút tự phát, chưa thực hiện các thủ tục hoạt động bến thủy tạm theo quy định.

“Mới đây, lực lượng thanh tra, cảng vụ kiểm tra, lập biên bản yêu cầu đơn vị, cá nhân tham gia hoạt động cung cấp, trung chuyển cát, sỏi nói trên thực hiện các quy định về hoạt động bến thủy; đồng thời phải có bảng công khai thông tin về nguồn gốc cát, sỏi để phục vụ công tác giám sát theo quy định”, đại diện Cảng vụ Đường thủy nội địa Hưng Yên cho biết.

Khảo sát thêm trên sông Hồng, sông Đuống, Lô cũng cho thấy, hầu hết các cảng, bến thủy chuyên tập kết cát, sỏi lòng đều không có bảng thông tin về địa chỉ cảng, bến, nguồn gốc cát sỏi, trạm cân.

Ông Nguyễn Văn Nam, phụ trách hoạt động bến thủy tại Chèm, sông Hồng (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) của Công ty CP Kinh doanh vật liệu xây dựng cho biết, đa số các bến thủy trong khu vực trên đều chưa lắp trạm bảng thông tin về nguồn gốc vật liệu, trạm cân.

“Bến chúng tôi được cấp phép hoạt động, nhưng kinh doanh khó khăn nên mới có bảng thông tin, còn chưa lắp trạm cân, camera để giám sát việc mua bán cát theo quy định. Dù thế cũng hơn nhiều bến cát, sỏi ở gần đây vì họ chưa làm gì cả, thậm chí là không được cấp phép hoạt động nhưng thực tế vẫn trung chuyển cát, sỏi”, ông Nam nói.

Còn ông Nguyễn Văn Đồng, một chủ bến thủy ở sông Đuống (quận Long Biên, Hà Nội) cho biết lý do chưa lắp bảng thông tin nguồn gốc cát, sỏi do không mua cố định một nguồn mà tàu nào bán giá rẻ hơn sẽ mua.

Vì vậy “nếu phải thường xuyên bổ sung thông tin sẽ gây tốn kém”.

Chưa có chế tài xử phạt

Lãnh đạo một số đơn vị Cảng vụ ĐTNĐ phía Bắc cho biết, theo quy định tại Nghị định 23/2020 của Chính phủ (về quản lý khoáng sản lòng sông, có hiệu lực từ 10/4/2020), khu vực bến, bãi chứa cát sỏi nằm trong phạm vi cảng thủy nội địa phải thực hiện một số quy định nhằm giám sát tài nguyên.

Cụ thể, có bảng thông báo để công khai thông tin của bến bãi tập kết cát, sỏi với các nội dung: Địa chỉ cung cấp cát, sỏi được tập kết tại bến bãi; lắp đặt trạm cân, camera để giám sát khối lượng cát, sỏi mua bán tại bến bãi, diện tích bến bãi…

Tuy nhiên, đến nay chỉ một số ít cảng thủy có quy mô lớn lắp đặt trạm cân, bảng thông báo, còn hầu hết chưa thực hiện.

Ông Phạm Sỹ Công, Trưởng Đại diện Cảng vụ ĐTNĐ khu vực II tại Hà Nội cho biết, trong các đợt dịch Covid-19 gần đây, nhiều cảng, bến cát sỏi dừng hoạt động nên không quan tâm đến việc thực hiện các quy định trên.

“Bên cạnh đó, đến nay chưa có chế tài xử phạt vi phạm, nên lực lượng cảng vụ ĐTNĐ chủ yếu tuyên truyền để chủ cảng, bến thực hiện. Song việc vận động khá khó khăn do nhiều bến có quy mô nhỏ lẻ nên việc lắp đặt trạm cân sẽ gây tốn kém, không hiệu quả”, ông Công nói.

Ông Lê Hồng Sơn, Trưởng đại diện Cảng vụ ĐTNĐ khu vực II tại Hưng Yên cũng cho biết, địa phương yêu cầu các cảng, bến cát sỏi khi lập dự án xây dựng mới hoặc cấp lại phép hoạt động phải có trạm cân, song nhiều bến có quy mô nhỏ nên đến nay chỉ có 1-2 bến thực hiện.

Đề cập vấn đề trên, lãnh đạo Cảng vụ ĐTNĐ khu vực II cho biết, từ khi triển khai Nghị định 23/2020 đến nay, khá nhiều doanh nghiệp phản ánh về việc khó khăn trong thực hiện các quy định trên.

“Các cảng, bến thường mua bán cát, sỏi bằng cách đo khối lượng theo phương tiện thủy, xe ô tô vận chuyển. Có những bến có quy mô nhỏ, việc trang bị cân tải trọng gây tốn kém, không thiết thực cho kinh doanh. Vì vậy, doanh nghiệp đề nghị giảm bớt quy định trên để góp phần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp”, theo Cảng vụ ĐTNĐ khu vực II.

Cách nào giảm ô nhiễm môi trường từ cảng, bến thủy?