Lạ lùng mảnh đất thừa kế chia 3, 2 phần được cấp sổ đỏ

Bà Hồng sửa lại nhà sau khi ngôi nhà bị mất hơn 25m2 đất phục vụ dự án cải tạo môi trường vệ sinh dân cư xung quanh mương thoát nước Thụy Khuê

Cùng một thửa đất thừa kế cho ba anh em, trong khi hai miếng đất của các em đã được cấp sổ đỏ từ năm 2003 thì miếng đất của gia đình bà Vân vẫn không được cấp sổ đỏ. Việc không có sổ đỏ kéo theo nhiều hệ lụy, khiến gia đình bà Vân bị thiệt thòi, gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.

Xây không phép, đã nộp phạt nhưng không được cấp sổ

Theo đơn khiếu nại của bà Nguyễn Thị Vân (số 22, ngõ 253 Thụy Khuê, phường Thụy Khuê, quận Tây Hồ, Hà Nội), bố mẹ chồng bà là cụ Chiêm - Thành có mảnh đất 245m2 ở địa chỉ bà đang ở.

Năm 2000-2001, bố mẹ chồng bà lần lượt qua đời, không để lại di chúc. Ngày 8/6/2003, 7 người con của cụ Chiêm - Thành họp, phân chia tài sản bố mẹ để lại, thống nhất chia mảnh đất 245m2 thành 3 phần, cho vợ chồng bà Vân và hai người em trai chồng. Ngay sau khi thống nhất chia đất, vợ chồng bà Vân đã xây dựng căn nhà 3 tầng trên diện tích 50m2 và bị UBND phường Thụy Khuê phạt 500 nghìn đồng vi phạm hành chính về trật tự xây dựng (xây dựng không phép).

Ngày 26/9/2003, 3 anh em nhà chồng bà Vân cùng tiến hành kê khai hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), nhưng chỉ hai người em được cấp sổ đỏ, còn mảnh đất của vợ chồng bà Vân không được cấp vì tự chuyển đất nông nghiệp thành đất ở và tự xây nhà trên đó.

“Nguồn gốc thửa đất chia cho 3 anh em giống hệt nhau, hai em chồng tôi được chuyển đất nông nghiệp thành đất ở vì trong Quyết định số 1848 của UBND quận Tây Hồ lúc đó ghi rõ 2 em chồng tôi được chậm nộp 100% tiền sử dụng đất để chuyển đất nông nghiệp thành đất ở. Gia đình tôi chỉ khác chỗ vi phạm xây nhà không phép và đã nộp phạt, vậy tại sao không được cấp sổ đỏ?”, bà Vân thắc mắc.

Cạnh nhà bà Hồng là ngôi nhà của hai người em trai chồng đã được cấp sổ đỏ từ 15 năm nay

UBND quận Tây Hồ có nhầm lẫn?

Trong văn bản trả lời khiếu nại của bà Vân, UBND quận Tây Hồ cho biết, thửa đất cụ Chiêm - Thành để lại và sau đó được phân chia cho gia đình bà Vân và hai người con khác là của cụ Lê Danh Bể (bố đẻ cụ Thành). Thửa đất đã có Giấy chứng nhận quyền sử dụng ruộng đất năm 1956 nhưng đã thất lạc, việc cụ Bể để lại cho vợ chồng con gái cũng chỉ bằng lời, không có hồ sơ, giấy tờ.

Năm 1960, cụ Chiêm đã chuyển đổi mục đích sử dụng một phần đất và xây dựng nhà ở thuộc thửa đất vườn trước đây. Năm 2000-2001, cụ Chiêm - Thành mất, không để lại di chúc. Ngày 8/6/2003, các con cụ Chiêm - Thành làm giấy phân chia đất, vợ chồng bà Vân được sử dụng 60m2 đất và sau đó, vợ chồng bà Vân tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây nhà 3 tầng không phép trên diện tích 50m2, bị phạt 500 nghìn đồng.

Ngày 26/9/2003, vợ chồng bà Vân tiến hành kê khai hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho mảnh đất này và UBND phường Thụy Khuê đã họp xét duyệt, phân loại hồ sơ. Tuy nhiên, do tại thời điểm kê khai, gia đình bà Vân đã tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất để xây dựng nhà ở không phép. Thời điểm tự chuyển đổi mục đích từ đất vườn sang đất ở của gia đình bà Vân là năm 2003, sau ngày 9/4/2002 (ngày ban hành Chỉ thị 17/2002/CT-UB của UBND TP Hà Nội) về một số giải pháp cấp bách tăng cường quản lý đất đai, ngăn chặn, xử lý việc mua bán, chuyển nhượng, chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp trái pháp luật) nên hồ sơ của gia đình bà Vân thuộc diện bất khả kháng.

Tuy nhiên, luật sư Trương Tiến Hùng, Công ty Luật TNHH Hồng Phú phân tích, UBND quận Tây Hồ đã kết luận xác minh, cụ Chiêm là bố chồng bà Vân đã chuyển đổi một phần mục đích sử dụng đất vào năm 1960 và làm nhà trên phần đất vườn. Như vậy, phần đất gia đình bà Vân làm nhà là phần đất cụ Chiêm đã chuyển đổi mục đích sử dụng từ năm 1960 nhưng chưa làm nhà. Nay, UBND quận Tây Hồ kết luận gia đình bà Vân làm nhà trên đất vườn là chưa có căn cứ, đẩy bà Vân vào tình trạng pháp lý bất lợi.

Ông Hùng cho rằng, giả sử bà Vân làm nhà trên đất vườn thì cũng được cấp sổ đỏ theo Khoản 3, Điều 5 quyết định 69/1999, vì phần đất xây nhà phù hợp quy hoạch đất ở đô thị mà 2 gia đình em chồng bà Vân ở liền kề đã được cấp sổ đỏ. Hơn nữa, UBND quận Tây Hồ viện dẫn Chỉ thị 17/2002/CT-UB để từ chối cấp sổ đỏ cho bà Vân là sai căn cứ pháp luật, vì tới ngày 18/2/2006, Chỉ thị 17 đã hết hiệu lực và Quyết định 23/2005/QĐ-UB-HN thay thế thì gia đình bà Vân lại thuộc đối tượng được cấp sổ đỏ, vì gia đình bà Vân có được văn bản thỏa thuận phân chia tài sản có giá trị pháp luật, cụ Chiêm đã chuyển đổi một phần diện tích đất ở và xây dựng nhà trên đó từ năm 1960, nghĩa là trước ngày 1/12/1980 thì toàn bộ phần đất, vườn ao trên thửa đất có nhà ở đó thỏa mãn đầy đủ các điều kiện để cấp sổ đỏ (theo Khoản 2, Điều 11, Quyết định 23/2005/QĐ-UB-HN).

Liên quan đến vấn đề này, GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường nhìn nhận, mảnh đất mà vợ chồng bà Vân đang ở thuộc thửa đất chung của bố mẹ để lại. Nội bộ gia đình đã có biên bản phân chia thừa kế, được các cấp có thẩm quyền chấp nhận, nên rất kỳ lạ khi cùng một hoàn cảnh về đất đai, hai người được cấp sổ đỏ còn một người thì không.

Thanh Hóa: Xã bán đất nhưng không cấp sổ đỏ cho dân