Nhà đầu tư cần sự rõ ràng về chính sách
Nhiều băn khoăn được các nhà đầu tư điện gió ngoài khơi (ĐGNK) bộc bạch tại Hội thảo “Lộ trình hiện thực hóa điện gió ngoài khơi tại Việt Nam” diễn ra ngày 9/6.
Bà Nguyễn Thị Thanh Bình, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn T&T cho rằng, quá trình phê duyệt dự án, lựa chọn nhà đầu tư bị kéo dài, sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển ĐGNK vào năm 2030 (7.000MW hoặc cao hơn khi điều kiện cho phép).
Hiện, Dự thảo Quy hoạch điện VIII chỉ mới phân bổ công suất ĐGNK theo vùng, chưa có phân bổ theo địa phương.
Bà Nguyễn Thị Thanh Bình, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn T&T
Sau khi Quy hoạch VIII được phê duyệt, Bộ Công thương mới dự kiến tiếp tục xây dựng kế hoạch thực hiện Quy hoạch, làm cơ sở để xác định quy mô công suất các dự án phân theo từng địa phương, tiếp đó mới đến công tác lựa chọn nhà đầu tư…
Do vậy, bà Bình nhấn mạnh, nếu việc phê duyệt quy hoạch, lựạ chọn dự án, lựa chọn nhà đầu tư cho các dự án điện gió ngoài khơi không sớm được đẩy nhanh theo các trình tự thủ tục thì mục tiêu 7.000 MW vào năm 2030 rất khó khả thi.
Về khung chính sách, lộ trình xây dựng và ban hành cơ chế chính sách giá cho các dự án ĐGNK cho đến nay chưa được chuẩn bị, thiếu các chỉ dẫn cụ thể và rõ ràng, đặc biệt là quy định như thế nào được gọi là dự án ĐGNK, cũng là những khó khăn cho phát triển ĐGNK được bà Bình chỉ ra.
Cụ thể, ở Quyết định số 39 chỉ đưa ra quy định điện gió trên bờ và ngoài khơi, trong khi Dự thảo Quy hoạch điện VIII đề cập đến điện gió trên bờ, gần bờ và ĐGNK.
Lãnh đạo Tập đoàn T&T cũng bày tỏ lo ngại về cơ chế đấu thầu (đấu giá) đang được đề xuất dự kiến sẽ áp dụng cho các dự án điện năng lượng tái tạo.
“Nếu áp dụng ngay cho ĐGNK có thể sẽ có nhiều rủi ro và hệ lụy cho cả các nhà đầu tư “thực” lẫn mục tiêu phát triển của Quy hoạch điện VIII cần đạt được”, bà Bình nói phân tích, ĐGNK là lĩnh vực đầu tư còn rất mới mẻ đối với Việt Nam, trong khi có thể có một số nhà đầu tư chỉ tham gia hoạt động theo hướng “phát triển dự án”. Vì thế, việc tham gia thầu (bỏ giá thầu) trong trường hợp này có thể dẫn đến tình trạng nhiễu thị trường và sau đó là bỏ thầu…
Ông Mark Hutchinson, đại diện Hiệp hội điện gió toàn cầu (GWEC)
Tương tự, ông Mark Hutchinson, đại diện Hiệp hội điện gió toàn cầu (GWEC) cũng cho rằng, doanh nghiệp phải đầu tư hàng tỷ USD cho một dự án ĐGNK (dù nhỏ nhất). Họ cần sự rõ ràng về chính sách.
Thời gian để hoàn thành một dự án ĐGNK từ khâu chuẩn bị đến khi vận hành thương mại mất 8 năm, do đó, ông Mark Hutchinson nhiều lần nhấn mạnh “rất nhiều việc chúng ta cần làm một cách cấp bách”.
Ông Mark Hutchinson cũng cho biết, các ngân hàng trong nước giới hạn khoản vay, nên cần những đơn vị nước ngoài đầu tư vào. Qua tham vấn, ngân hàng nước ngoài sẽ cần tính toán được rủi ro và dự toán tài chính thông qua cơ chế giá và những điều khoản ở hợp đồng mua bán điện thể hiện điều khoản về giảm cống suất…
Cần có cơ chế chuyển tiếp trước đấu thầu
Đưa ra những giải pháp gỡ nút thắt trên, phần lớn nhà đầu tư và chuyên gia đều nhìn nhận, cần có cơ chế chuyển tiếp trước đấu thầu, bởi không chỉ thời gian chờ đợi cơ chế này còn dài, mà thực tế kinh nghiệm các nước đều cho thấy đây là giải pháp hợp lý.
Ông Mark Hutchinson nhấn mạnh, không thị trường nào trên thế giới huy động được 3 GW ĐGNK trong giai đoạn đầu tiên thông qua đấu thầu.
Mỗi dự án ĐGNK phải đầu tư hàng tỷ USD, rủi ro lớn khi phải đợi cơ chế trong thời gian dài
Do đó, đại diện GWEC đề xuất, thực hiện cơ chế chuyển tiếp (giá cố định) cho 4 GW đầu tiên và sau đó tiến tới đấu thầu cho 3GW còn lại cho giai đoạn đến năm 2030. Hoặc thực hiện giải pháp lựa chọn nhà đầu tư theo các tiêu chí…
“Đây là giai đoạn đầu khởi động, định hình phát triển một ngành công nghiệp mới, hiện đại ở Việt Nam.
Do vậy, Chính phủ có thể xem xét bắt đầu bằng cơ chế lựa chọn Nhà đầu tư (không qua đấu thầu), trên cơ sở phải đáp ứng được các tiêu chí rõ ràng, chứng minh được về năng lực, kinh nghiệm, tài chính... đảm bảo rút ngắn giai đoạn lựa chọn Nhà đầu tư, các dự án có thể sớm được triển khai, vận hành trước 2030”, lãnh đạo T&T kiến nghị.
Dẫn kinh nghiệm từ các nước lớn như Hàn Quốc, Nhật Bản…cũng áp dụng cơ chế giá FIT để thúc đẩy phát triển ĐGNK giai đoạn đầu, Bà Nguyễn Thị Thanh Bình cho biết, T&T đang tính toán “mức giá bao nhiêu là hợp lý” và sẽ có đề xuất với Chính phủ.
Về phía cơ quan làm chính sách, ông Đoàn Ngọc Dương, Phó Viên trưởng Viện Năng lượng (Bộ Công thương) cũng bày tỏ, với kinh nghiệm của những quốc gia đi trước, để thúc đẩy phát triển giai đoạn đầu, tạo niềm tin cho nhà đầu tư, họ cũng dùng chính sách giá cố định hoặc lựa chọn nhà đầu tư.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận