Chính phủ đặt lộ trình hết năm 2018 tất cả trạm thu phí sử dụng đường bộ trên QL1 và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên sẽ thu phí tự động không dừng. Đến hết năm 2019 áp dụng cho tất cả các trạm thu phí còn lại. Tuy nhiên, đến nay, dự án chưa thể hoàn thành theo tiến độ đề ra do một số nhà đầu tư ngại sự minh bạch nên lần lữa thực hiện.
Lực cản khó “gọi tên”
Ông Tô Nam Toàn, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ - Môi trường và Hợp tác quốc tế (Tổng cục Đường bộ VN) cho biết, dự án được Bộ GTVT phê duyệt vào cuối năm 2015 theo hợp đồng BOO (xây dựng - sở hữu - kinh doanh). Theo đó, các nhà cung cấp hệ thống ETC sẽ đầu tư hệ thống thu phí tự động không dừng tại các trạm BOT thông qua việc ký kết hợp đồng cung cấp dịch vụ cho các nhà đầu tư BOT và hưởng phần chi phí quản lý, tổ chức thu phí.
Giai đoạn 1 của dự án có 28 trạm BOT trên QL1 và đường Hồ Chí Minh sẽ được triển khai thu phí không dừng. Đến tháng 3/2017, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 07/2017 yêu cầu đến hết năm 2018, toàn bộ trạm BOT trên các tuyến đường nêu trên phải áp dụng ETC để tạo thuận lợi trong lưu thông và minh bạch trong thu phí. Sau khi được Bộ GTVT rà soát, bổ sung, giai đoạn 1 được nâng lên tổng cộng 44 trạm với trên 600 làn thu phí phải thực hiện thu phí không dừng. Tuy nhiên, đến hết năm 2018, chỉ có 26 trạm BOT với 91 làn thu phí không dừng được đưa vào vận hành. Tiến độ trên là đã thành công bước đầu nhưng chưa đáp ứng yêu cầu của Chính phủ đặt ra”, ông Toàn nói.
Lý giải cho vấn đề này, ông Tô Nam Toàn cho hay, hiện dự án triển khai thu phí tự động không dừng chậm phần lớn do nhà cung cấp dịch vụ thu phí gặp khó khăn về tài chính. Điều này do phương án trả phí cho đơn vị cung cấp dịch vụ chưa đảm bảo, nên ngân hàng dừng giải ngân. Đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí tự động không có đủ kinh phí để nhập vật tư, thiết bị về lắp cho các trạm thu phí và thuê nhân lực.
“Sự phối hợp của nhà đầu tư BOT đường bộ trong triển khai thu phí không dừng chưa tốt. Có nhiều nhà đầu tư BOT bằng nhiều cách, gián tiếp cản trở triển khai thu phí không dừng. Điều này do một số nhà đầu tư BOT ngại minh bạch, một số lại lo không kiểm soát được nhà cung cấp dịch vụ thu phí tự động, giấu doanh thu”, ông Toàn nói.
Cũng theo ông Toàn, do phương án tài chính ban đầu của các dự án ETC không đảm bảo, mức phí trả cho đơn vị thu phí tự động không theo phương án tài chính trong hợp đồng. Bộ GTVT phải báo cáo Thủ tướng điều chỉnh lại, mất thêm nhiều thời gian. Sau khi Thủ tướng đồng ý, mới tiếp tục triển khai giai đoạn 1 và đấu thầu tìm nhà cung cấp dịch vụ thu phí tự động cho giai đoạn 2 dẫn tới chậm tiến độ. Ông Toàn cho biết, trong tháng 2 và tháng 3/2019, tổng cục sẽ tập trung tháo gỡ vướng mắc như trong đàm phán phụ lục hợp đồng với các nhà đầu tư BOT, yêu cầu các nhà đầu tư BOT phối hợp các nhà cung cấp dịch vụ ETC triển khai đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án.
Ông Nguyễn Văn Dưỡng, Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Thu phí tự động VETC cho biết, đến nay, VETC đã tập trung đầy đủ thiết bị lắp mở rộng làn nhưng phải “cất” trong kho không lắp đặt được. Dự án đang gặp khó do một số nhà đầu tư BOT không bàn giao mặt bằng để mở rộng làn thu phí không dừng.
“Nhiều nhà đầu tư yêu cầu không được thay đổi tiến độ triển khai các làn còn lại mà bắt thực hiện đúng theo lộ trình triển khai của hợp đồng dịch vụ đã được ký kết. Một số nhà đầu tư gây khó bằng cách yêu cầu nghiệm thu xong chỉ số KPI (độ chính xác) mới cho triển khai tiếp, trong khi họ lại không chấp nhận chỉ số VTEC đã nghiệm thu với nhiều nhà đầu tư BOT khác và cũng đã được Tổng cục Đường bộ VN nghiệm thu”, ông Dưỡng nói.
3 bên giám sát thu phí
Về việc dán thẻ, theo ông Nguyễn Văn Dưỡng, số lượng xe đã được dán thẻ đến nay mới chỉ đạt trên 680.000 trong tổng số 3.500.000 xe, tỷ lệ đạt 22%; tỷ lệ xe đã sử dụng dịch vụ thu phí ETC đạt 18% trên tổng xe đã dán thẻ. Doanh thu thu phí qua ETC trung bình chỉ đạt 10% trong tổng doanh thu các trạm.
Về kết nối tài khoản ngân hàng với tài khoản giao thông, ông Dưỡng cho biết, Ngân hàng BIDV đang triển khai kết nối tài khoản. Các ngân hàng khác vẫn chưa đồng ý thực hiện do Ngân hàng BIDV chưa chấp thuận mở tài khoản chuyên thu tại ngân hàng khác.
Công khai tiền phí, tài khoản phải sinh lời
Tại cuộc họp kiểm điểm tình hình triển khai dịch vụ thu phí tự động không dừng, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể yêu cầu đến hết năm 2019 phải chấm dứt thu phí thủ công. Tất cả trạm BOT trên cả nước phải thu phí tự động không dừng theo chỉ đạo của Thủ tướng.
Bộ trưởng cũng yêu cầu, bên cạnh tạo thuận lợi cho người dân, hệ thống thu phí tự động không dừng phải chứng tỏ được sự công khai, minh bạch để người dân, tổ chức, đơn vị cùng giám sát. Tại các trạm thu phí tự động phải có bảng thông tin điện tử tự động hiển thị từng chiếc xe đi qua, từng số tiền thu được để minh bạch chuyện thu phí. Công nghệ hoàn toàn làm được và có như vậy người dân mới tin tưởng.
Ở góc độ khách hàng, anh Mai Văn Quân (Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, ô tô của anh đã dán thẻ thu phí tự động không dừng trong lần đăng kiểm đầu năm 2018. Tuy nhiên, anh chưa nộp tiền sử dụng thu phí tự động không dừng, vì còn nhiều băn khoăn.
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Lê Quang Hưng, Công ty TNHH MTV Vận tải Thăng Long cho biết, các đơn vị vận tải hoàn toàn ủng hộ chủ trương áp dụng công nghệ tạo sự minh bạch ngân sách, nâng cao chất lượng quản lý. Tuy nhiên, một số vướng mắc vẫn đang tồn tại. DN rất mong sẽ được các cấp cơ quan giải quyết sớm như: Tạo điều kiện cho DN sử dụng nhiều tài khoản ngân hàng để thanh toán thay vì thanh toán qua một ngân hàng duy nhất (BIDV) như hiện tại; Tính toán phương án để doanh nghiệp có thể tự dán lại tem, hạn chế phát sinh chi phí và thời gian đi lại khi chuyển đổi phương tiện.
Đề cập nội dung này, ông Tô Nam Toàn cho hay, VETC đang gặp khó khăn về nguồn vốn triển khai thực hiện dự án nên dự án đã chậm tiến độ theo yêu cầu. Đồng thời, trong quá trình triển khai, người dân băn khoăn về vấn đề lãi suất đối với khoản tiền do chủ phương tiện nạp vào tài khoản trả trước và chuyển vào tài khoản chuyên thu của Công ty VETC được mở tại ngân hàng. Ngoài ra, để đảm bảo sự thuận tiện cho người dân trong việc sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng, tài khoản trả trước cần được kết nối với tài khoản của chủ phương tiện mở tại các ngân hàng. “Để giải quyết các vấn đề này, ngay trong tháng 1/2019 này, Tổng cục Đường bộ VN đã làm việc với Ngân hàng BIDV nhằm tháo gỡ các vướng mắc cho dự án”, ông Toàn cho biết.
Ông Nguyễn Mạnh Thắng, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ VN cho biết, để nâng cao hiệu quả của hệ thống thu phí tự động không dừng, tạo điều kiện thuận lợi cho chủ phương tiện, hệ thống thu phí tự động không dừng cần triển khai đồng loạt ở tất cả các cửa thu phí. Vì vậy, Bộ GTVT đã có chỉ đạo phải triển khai thu phí tự động không dừng ở tất cả các làn thu phí, chỉ duy trì một làn ngoài cùng chiều xe chạy tổ chức thu hỗn hợp.
“Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT, Tổng cục Đường bộ VN đang yêu cầu các nhà đầu tư BOT bàn giao toàn bộ trạm thu phí cho nhà cung cấp dịch vụ thu phí trước 30/3/2019 để triển khai thu phí tự động không dừng”, ông Thắng thông tin.
Theo ông Nguyễn Văn Huyện, Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ VN, hiện Tổng cục Đường bộ VN đã chọn nhà thầu của VNPT để giám sát toàn bộ việc truyền dữ liệu của các trạm thu phí ETC về Tổng cục Đường bộ VN. “Việc thu phí ETC sẽ có 3 kênh giám sát: Nhà đầu tư BOT giám sát nhà cung cấp dịch vụ ETC, VNPT giám sát việc truyền dữ liệu thu phí đến cơ quan liên quan và Tổng cục Đường bộ VN giám sát thông qua việc quản lý dữ liệu thu phí”, ông Huyện nói.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận