Vòng tròn bí ẩn được người Namibia tin là dấu chân của các vị thần

Những vòng tròn kỳ lạ phân bố đồng đều trên đồng cỏ khô cằn khắp sa mạc Namib ở miền nam châu Phi. Sau đó, vào năm 2014, người ta phát hiện ra ở gần thị trấn khai thác mỏ Newman ở Tây Úc cũng có những vòng tròn giống hệt như vậy.

Tuy nhiên, những vòng tròn bí ẩn ở Namibia vẫn là điểm nổi tiếng và hấp dẫn nhất đối với các nhà khoa học đã nghiên cứu chúng từ những năm 1970. Các giả thuyết về sự hình thành và mục đích của chúng có rất nhiều, nhưng cho đến nay vẫn chưa có một lời giải thích chính xác nhất.

“Đó là những vòng tròn trống, không có gì bên trong và có cỏ mọc xung quanh. Khi bạn nhìn nó từ không trung hoặc từ trên cao, nó giống như những nốt sởi”, Eugene Marais, giám đốc tại Viện nghiên cứu Gobabeb-Namib mô tả.

Các nhà khoa học đã cố gắng giải thích lý do tại sao những vòng tròn cằn cỗi này tồn tại trong nhiều thập kỷ. Mặc dù khoa học đã có những bước tiến từ những năm 70 nhưng họ vẫn gặp khó khăn trong việc tìm hiểu hiện tượng tự nhiên bí ẩn này. 

Bên cạnh đó, người dân địa phương cũng tin vào các truyền thuyết về những nàng tiên nhảy múa trong vòng tròn, ngăn không cho cây cối phát triển, hay UFO hạ cánh xuống sa mạc vào ban đêm và rất nhiều lời giải thích hợp lý khác về những lý do tại sao tồn tại vòng tròn kỳ lạ này .

Một số nhà khoa học tin rằng, nó có liên quan đến những con mối, chúng sẽ làm tổ dưới những vòng tròn này, tiếp xúc với thảm thực vật xung quanh. Giả thuyết cho rằng, những đàn mối lớn xâm chiếm lẫn nhau, khi các đàn có cùng kích thước tương tự gặp nhau, chúng không thể tiêu diệt lẫn nhau được, vì thế chúng sẽ tạo ra những vùng đệm không có mối ở giữa chúng.

Một giả thuyết hợp lý khác cho rằng, những vòng tròn này là kết quả của sự cạnh tranh của các loài thực vật đối với nguồn nước khan hiếm rơi ở Namib hằng năm. Thực vật giúp tạo bóng râm, duy trì nguồn nước nhưng lại cản trở sự phát triển của những loại cây khác. Vì thế, những cây này sẽ mọc rễ dài, tạo thành một vòng và hút nước dưới đất từ một nguồn chính.

Cũng có những người tin rằng, vòng tròn này bằng cách nào đó được kết nối với những bụi cây Euphorbia độc hại mọc ở Namib. Một số tàn tích của những loài thực vật này đã được tìm thấy trong các vòng tròn này. Nhưng sự thật không ai biết liệu có giả thuyết nào trong số này là đúng hay không, hay câu trả lời thực sự lại là sự kết hợp của các giả thuyết.

Một nghiên cứu mới được xem xét tại các vòng tròn ở Úc, người ta phát hiện ra mối không gây ra những mảnh đất cằn cỗi, mà chúng còn là kết quả của các quá trình phi sinh học như phong hóa cơ học đất do mưa lớn trong lốc xoáy, nhiệt độ khắc nghiệt và bốc hơi.

Tiến sĩ Stephan Getzin từ Đại học Göttingen giải thích: “Khoảng trống thảm thực vật do mối thợ gây ra chỉ bằng một nửa kích thước của vòng tròn này. Trong hầu hết các trường hợp, chúng tôi thậm chí còn không tìm thấy bất kỳ loài mối nào dưới lòng đất”.

Bí ẩn về các vòng tròn kỳ lạ vẫn chưa được giải đáp, mặc dù các nhà khoa học đã đạt được nhiều tiến bộ kể từ những năm 1970. Chúng ta có thể không bao giờ thực sự biết mục đích của những hình thành những vòng tròn này là gì.