Xạ can vị thuốc quý tiêu độc

Xạ can

Thân bé, có lá mọc thẳng đứng, cao 1m. Lá hình mác dài, hơi có bẹ, mọc xen kẽ thành 2 hàng, dài 20-40cm, rộng 15-20mm. Gân lá song song. Lá hình phiến dài, lá ở phía dưới úp lên gốc lá ở phía trên. Cụm hoa có cuống, cánh hoa màu vàng cam điểm đốm tím, 3 nhị, bầu hạ. Quả nang hình trứng, có 3 van, dài 23-25mm.

Thường dùng thân, rễ xạ can làm thuốc, được thu hái vào mùa xuân, thu. Đây là vị thuốc quý thường được dùng chủ trị phế khí suyễn, ho, ho khí nghịch lên, trẻ nhỏ bị sán khí, mụn nhọt sưng đau...

Trị ghẻ lở do trúng phải xạ độc: Xạ can, thăng ma, đều 80g, sắc với 3 chén nước, uống nóng, bã đắp vết thương.

Trị họng sưng đau: Xạ can thái ra, mỗi lần dùng 20g, sắc với 1,5 chén nước còn 8 phân, bỏ bã, cho ít mật vào, uống.

Trị sốt rét lâu ngày, có báng: Xạ can, miết giáp (chế), sắc uống hoặc làm thành viên uống.

Trị táo bón, tiểu bí: Rễ Tử xạ can, giã vắt lấy nước cốt 1 chén, uống thì thông ngay.

Trị bạch hầu: Xạ can 3g, sơn đậu căn 3g, kim ngân hoa 15g, cam thảo 6g, sắc uống.

Trị quai bị: Rễ xạ can tươi 10-15g, sắc uống, ngày hai lần.

Trị khớp gối viêm, té ngã tổn thương: Xạ can 90g, ngâm với 500ml rượu một tuần, mỗi lần uống 20ml, ngày 2 lần.

Đơn lá đỏ tiêu độc, trị zona