Đừng nghĩ lợi trước mắt

Các xe tải trọng lớn nườm nượp rẽ vào đường đê Phù Đổng, qua khu công nghiệp VSIP để né Trạm thu phí cao tốc Hà Nội - Bắc Giang - Ảnh: An Na

Một tuyến đường được mở mới, được nâng cấp, không chỉ đem lại thuận lợi cho người tham gia giao thông, mà còn kéo theo sự phát triển KT-XH không chỉ của một xã, một huyện, hay một tỉnh, mà thậm chí cả vùng. 

Các chuyên gia đã tính toán, một tuyến đường cao tốc, quốc lộ mới hình thành, đều rút ngắn thời gian đi lại, giảm tải áp lực giao thông, an toàn và tiết kiệm chi phí cho người tham gia giao thông. Điển hình, từ khi có đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, thời gian đi lại giữa Hà Nội và Lào Cai đã giảm từ 7 giờ xuống còn 3,5 giờ; từ Hà Nội đi Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang, Phú Thọ... xuống còn nửa thời gian so với lưu thông trên các tuyến hiện hữu trước đó.

Chỉ đứng ở góc độ cá nhân người tham gia giao thông, do hành trình được rút ngắn, chi phí nhiên liệu tiêu thụ của xe chạy trên cao tốc Nội Bài - Lào Cai giảm khoảng 30-40% so với các tuyến đường cùng đích đến tương tự. Nhẩm tính, phần chi phí nhiên liệu tiết kiệm được vừa đủ để trả tiền phí, trong khi đó lại tiết kiệm được thời gian và quãng đường lưu thông trên tuyến, tiết kiệm được tối đa chi phí vận tải cho doanh nghiệp, hạn chế tai nạn và ùn tắc giao thông.

Thế nhưng, thay vì chọn những con đường được đầu tư to, đẹp, tiện nghi, nhiều tài xế vẫn chấp nhận chọn những cung đường xấu hơn, xa hơn, mất an toàn hơn chỉ để né tránh đóng phí. Mỗi lần né được qua trạm thu phí, một chiếc xe có thể tiết kiệm vài chục đến vài trăm nghìn đồng. Nhưng khi lưu thông trên địa hình phức tạp, chất lượng đường thấp, đương nhiên về lâu dài sẽ dẫn đến hao mòn xe (máy móc, lốp, chi phí bảo dưỡng), thì các tài xế ưa né trạm thu phí này lại không tính đến.

Đơn giản, nói như một tài xế xe container, do chỉ là tài xế thuê, nên cứ né được trạm thu phí nào là tài xế lợi được chút đó, còn tuổi thọ xe có bị ảnh hưởng bởi những tuyến đường né đó không, là việc của chủ xe. Dễ hiểu vì sao trên hầu hết những cung đường né trạm thu phí, chỉ toàn bóng dáng xe container, xe tải, rất ít xe con.

Và có một hệ lụy nữa mà chắc chẳng tài xế nào khi chạy xe né trạm nghĩ tới, đó là những con đường trốn thu phí mà họ chạy qua đều là những con đường, cây cầu của khu dân cư, đường thôn xóm, đường xã, đường huyện, đường tỉnh. Những con đường, cây cầu này vốn được thiết kế chỉ dành cho lưu lượng xe ít, tải trọng thấp, bỗng nhiên phải oằn mình gánh những đoàn xe tải trọng lớn nườm nượp chạy đêm ngày.

Khi tình trạng chạy xe né trạm thu phí kéo dài, hàng loạt con đường, cây cầu sẽ lâm nguy, nguy cơ TNGT sẽ hiện hữu, việc đi lại của nhân dân trong vùng bị ảnh hưởng, đời sống người dân và sự phát triển kinh tế, xã hội của khu vực đó bị tác động theo chiều hướng xấu... Một cách vô tình, những tài xế ưa né trạm thu phí đang trở thành “thủ phạm” tàn phá cầu đường, chỉ vì chút lợi trước mắt mà quên nhiều tác hại dài lâu.

Ô tô rủ nhau né trạm thu phí Xa lộ Hà Nội