"Hải Hà có thể kiện ra tòa nếu BIDV không trả 270 tỷ cấn nợ từ quỹ bình ổn xăng dầu"

Ngày 27/9/2023, từ nguồn tin độc quyền, Báo Giao thông đã phát hiện việc ngân hàng BIDV chi nhánh Long Biên cấn nợ doanh nghiệp xăng dầu trái quy định từ Quỹ bình ổn giá xăng dầu đặt tại tài khoản mang tên Công ty TNHH Vận tải thủy bộ Hải Hà.

Vụ việc trên cho thấy của ngân hàng này có dấu hiệu vi phạm hoạt động sử dụng Quỹ cũng như những lỗ hổng pháp lý trong việc quản lý Quỹ bình ổn giá xăng dầu. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc

Bài 1: BIDV Long Biên cấn nợ doanh nghiệp 270 tỷ từ Quỹ bình ổn xăng dầu

Bài 2: BIDV Long Biên chưa trả lại khoản tiền 270 tỷ cấn nợ từ Quỹ bình ổn xăng dầu

Bài 3: Đại biểu Quốc hội: "Đặt Quỹ bình ổn xăng dầu tại doanh nghiệp là rất khó hiểu"

Bài 5: Ngăn nguy cơ thất thoát Quỹ Bình ổn xăng dầu

Sau khi bị BIDV chi nhánh Long Biên cấn nợ gần 270 tỷ đồng trong tài khoản Quỹ bình ổn giá xăng dầu, Công ty Hải Hà và Bộ Tài chính đều có văn bản gửi ngân hàng này. Cả hai đều khẳng định số tiền bị cấn nợ thuộc tài khoản quỹ bình ổn xăng dầu, đồng thời yêu cầu BIDV chi nhánh Long Biên thực hiện nghiêm Nghị Định 95.

Tuy nhiên, đến nay, BIDV vẫn im lặng, không đưa ra bình luận về việc này. Nếu không được trả lại số tiền trên, Hải Hà cần làm gì?

Ông Trương Việt Toàn, nguyên Phó chánh tòa hình sự TAND TP Hà Nội, chia sẻ quan điểm dưới góc nhìn pháp lý.

Ngân hàng không được phép "động" vào quỹ bình ổn xăng dầu

- Từng giữ cương vị Phó chánh tòa hình sự TAND TP Hà Nội và tham gia xét xử nhiều vụ án kinh tế lớn như Oceanbank, AVG... ông đánh giá thế nào về việc BIDV chi nhánh Long Biên cấn nợ gần 270 tỷ của Công ty Hải Hà từ tài khoản mà công ty này khẳng định là quỹ bình ổn giá xăng dầu?

Quỹ bình ổn giá xăng dầu là tiền của người dân được thu qua giá bán lẻ xăng dầu nhằm mục tiêu bình ổn giá. Quỹ này hiện được điều chỉnh bởi quy định tại Thông tư 103/2021 của Bộ Tài chính. Thông tư này nêu rõ toàn bộ nguồn trích lập, chi sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu để tham gia điều tiết, hỗ trợ cho mục tiêu bình ổn giá xăng dầu trong nước theo điều hành giá xăng dầu của Bộ Công thương.

Việc chi sử dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu được thực hiện khi giá cơ sở cao hơn giá bán lẻ hiện hành, hoặc việc tăng giá xăng dầu ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân. Thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu chỉ được chi sử dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu theo thông báo điều hành giá xăng dầu của Bộ Công thương.

Khoản 26, Điều 1 Nghị định 95 về kinh doanh xăng dầu cũng đã nêu rõ nguyên tắc này. Cho nên tất cả việc sử dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu trái với quy định tại thông tư này đều là sử dụng sai mục đích.

Do vậy, việc ngân hàng BIDV phong toả tài khoản của quỹ bình ổn giá này của doanh nghiệp để cấn trừ nợ là hành vi vi phạm pháp luật.

- Ông nghĩ gì trước thông tin cho rằng ngân hàng thu nợ do không biết tài khoản có gần 270 tỷ đồng của Hải Hà là quỹ bình ổn giá xăng dầu?

Ngân hàng không thể không biết! Ngân hàng thu nợ ở tài khoản nào, số tiền bao nhiêu thì phải biết nội dung tiền đó là tiền gì. Không thể nào có chuyện ngân hàng thu nợ từ tài khoản mà lại không biết nguồn tiền rõ ràng. Nếu ngân hàng thu nợ từ nguồn tiền của tội phạm rửa tiền, tiền bất hợp pháp thì ngân hàng cũng bảo không biết hay sao.

Cho nên, khi cấn trừ tiền ở một tài khoản nào thì chắc chắn ngân hàng phải biết đó là dòng tiền từ đâu và như thế nào. Nếu ngân hàng nào nói không biết đó là tài khoản quỹ bình ổn giá xăng dầu thì chỉ là bao biện.

Nếu tài khoản đó đã được đăng ký với Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), Vụ thị trường trong nước (Bộ Công thương) như công ty Hải Hà đã nêu trong các công văn báo cáo liên Bộ thì ngân hàng càng không thể không biết.

Bởi vì dòng tiền vào - ra quỹ bình ổn giá xăng dầu đều phải thực hiện thường xuyên sau mỗi kỳ điều hành giá xăng dầu. Hàng tháng cũng phải báo cáo về cho hai bộ. Như vậy, ngân hàng hoàn toàn phải nắm được.

Còn trường hợp doanh nghiệp sử dụng quỹ bình ổn giá không đúng mục đích thì doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm, nhưng điều này không có nghĩa ngân hàng được phép "động" vào quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Thu hồi nợ xấu phải có sự thỏa thuận 2 bên

- Theo quy định pháp luật, nếu ngân hàng cấn nợ doanh nghiệp từ tài khoản quỹ bình ổn giá xăng dầu thì sẽ bị xử lý như thế nào, thưa ông?

Việc cấn trừ nợ từ tài khoản quỹ bình ổn giá xăng dầu không cấu thành một tội phạm hình sự cụ thể. Bởi vì, Bộ luật hình sự hiện hành chưa có quy định nào rõ ràng về một tội danh như thế.

Tôi cho rằng đây là một tranh chấp kinh tế, kinh doanh thương mại. Hai bên có thể đưa vấn đề ra tòa án để phân xử.

Mặt khác, liên Bộ Công thương - Tài chính cũng phải vào cuộc rốt ráo hơn để hoàn trả lại số tiền này về quỹ bình ổn giá xăng dầu. Nếu không làm được việc này, liên bộ cũng phải chịu trách nhiệm liên đới.

- Nếu phía ngân hàng không trả lại, doanh nghiệp cần làm gì để nhận lại số tiền ở tài khoản quỹ bình ổn xăng dầu đã bị cấn nợ?

Rõ ràng việc ngân hàng cấn nợ doanh nghiệp từ tài khoản quỹ bình ổn giá xăng dầu là sai.

Sự việc diễn ra tại ngân hàng BIDV chi nhánh Long Biên, vì thế, doanh nghiệp có thể làm đơn khiếu nại lên BIDV hội sở chính. Nếu hội sở chính không thống nhất được với quan điểm của doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu mà vẫn giữ nguyên phán quyết của chi nhánh thì doanh nghiệp có quyền khởi kiện ra tòa.

Nói tóm lại, nếu BIDV không tự nguyện dở bỏ phong tỏa và trả lại số tiền thu từ quỹ bình ổn xăng dầu thì doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu có quyền khởi kiện ra toà.

Pháp luật hiện hành chưa có quy định nào cho phép chủ nợ tự áp dụng biện pháp cưỡng chế đối với con nợ, trừ việc có sự thỏa thuận đối với bên vay.

Để thực hiện việc nhanh chóng thu hồi nợ xấu, Nghị quyết 42 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định các giải pháp tháo gỡ tình hình nợ xấu. Tuy nhiên, vẫn phải có sự thỏa thuận 2 bên là bên cho vay và bên đi vay.

Xin cám ơn ông!