14h30’, vợ chồng anh Vũ Quỳ, chị Nguyễn Thị Nam ở thôn Yên Đồng, xã Diễn Vạn, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An và những người làm mới ăn bữa trưa. Mâm cơm ngoài bát canh cũng chỉ mấy khúc cá nướng nhà làm.
“Gần tết Âm lịch, lượng khách đặt hàng tăng lên nên mọi người tập trung làm. Đỏ bếp, làm sạch cá rồi, phải làm luôn cho hết mẻ mới ăn cơm được”, anh Quỳ cười nói. Cạnh đó, hai bếp than vẫn đỏ rực, mùi cá nướng thơm phức.
Đặt bát cơm xuống, chỉ kịp uống cốc nước chè, 5 người lại vội vàng xuống lò nướng cá. Theo vợ chồng anh Quỳ, gia đình làm nghề nướng cá đã 30 năm nay. Thời gian đầu, anh chị phải dậy từ 3-4h sáng, chạy xe máy tới các cảng cá ở Diễn Ngọc, Diễn Bích (huyện Diễn Châu); xa hơn là các cảng biển tại TX Cửa Lò; Quỳnh Phương, Quỳnh Tiến (TX Hoàng Mai); thậm chí là ở Thanh Hóa để lấy cá về nướng.
“Giờ sướng rồi, tùy vào nhu cầu của khách hàng đặt trước, điện thoại một cái là có xe tải cấp đông đưa cá đến tận nhà ngay”, chị Nam kể.
Cũng theo chị Nam, gia đình chị nướng đủ các loại cá to nhỏ, để nguyên hay cắt ra từng khúc một, như: Cá thu, cá nhồng, cá trích, cá cơm… Ngày thường, gia đình nướng từ 2-3 tạ cá. Gần tết Âm lịch, lượng khách đặt nhiều hơn, trung bình mỗi ngày tăng thêm khoảng 2 tạ cá nướng. Để kịp làm cho khách, ngoài 2 vợ chồng, gia đình phải gọi thêm 3 - 4 người làm.
Sau khi cá nướng xong sẽ có các lái buôn đến lấy hoặc gia đình gửi xe đi. Cá nướng ở Diễn Vạn bán ở khắp các huyện trong tỉnh, ngoài ra còn được dùng làm quà gửi đi Hà Nội, Tây Nguyên… (Trong hình là anh Quỳ đang đối chiếu sổ sách để chuẩn bị gửi hàng cho khách).
Chị Nguyễn Thị Lành, một thợ nướng cá của gia đình anh Quỳ cho biết: Để có những con cá nướng thơm ngon, khi ăn người ta nhớ đến mình thì đầu tiên phải chọn nguyên liệu tươi. Sau đó là sự kỳ công, tận tâm của người thợ từ khâu làm cá, vệ sinh cho đến lúc nướng trên bếp.
“Trước khi nướng, cá sẽ được làm sạch. Sau đó tùy loại mà người thợ để cả con hay cắt ra từng khúc đều đặn rồi đem phơi cho ráo nước rồi mới đem vào nướng. Mỗi khâu đều có một nguyên tắc, quy định riêng mà người thợ không thể bỏ qua”, chị Lành nói.
Cách đó không xa, gia đình anh Phan Văn Sơn và chị Trần Thị Năm cũng đang tất bật nướng những mẻ cá Tết cho khách. Theo chị Nam, nướng cá nói thì dễ nhưng làm thì không hề đơn giản, ví dụ là để các khúc cá khi nướng lên đẹp và bắt mắt, việc cắt cá ra thành từng khúc cũng phải đều và sắc ngọt.
Ngoài ra, tùy vào từng loại cá, người thợ sẽ xếp đều lên vỉ nướng hay gác trên các thanh sắt đã được quấn thêm lá dừa nhằm cho sạch và thơm. Việc chọn than nướng cũng được các thợ rất quan tâm, phải là than củi, sạch và sức than.
Quá trình nướng cá, người thợ phải luôn tập trung điều than để nhiệt độ vừa phải, làm cá chín vàng là được. Quá tay thì cá sẽ cháy khét, còn non tay thì chưa chín tới, đều không ngon.
“Ngày trước, các thợ nướng phải quạt tay bằng quạt giấy hoặc mo cau, ngày nay quạt điện thay thế nên đỡ vất vả hơn. Công việc tuy không nặng nhọc nhưng phải ngồi, khom lưng cả ngày; rồi mùa đông, nước lạnh như cắt, phải xả đông, ngâm tay trong nước lạnh nhiều giờ liền… nên người thợ phải chịu khó. Chính vì thế người làm phần lớn là trung niên trở lên”, anh Sơn cho biết.
Ông Hoàng Thiên Long, Chủ tịch UBND xã Diễn Vạn, huyện Diễn Châu cho biết: Toàn xã có khoảng hơn 20 hộ dân có lò nướng cá, với khoảng 200 lao động không thường xuyên. Trung bình mỗi lao động có thu nhập 4 - 5 triệu đồng/ tháng. (Trong hình là người thợ quấn một lớp giấy dầu quanh con cá để định hình, lúc nướng sẽ đẹp hơn).
"Là xã nông nghiệp ven biển, nhưng phần lớn đất đai nhiễm mặn, chỉ một ít trồng được lúa và làm muối thì nghề nướng cá phần nào đem lại thu nhập ổn định cho người dân địa phương", ông Long cho biết.
Địa phương đã làm thủ tục để xin chứng nhận làng nghề truyền thống, nhưng do đang vướng quỹ đất nên đến nay vẫn đang dang dở, chưa xong. (Trong hình, người dân trong xóm đến mua cá nướng về ăn, làm quà).
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận