Nguyên tắc sơ, cấp cứu hàng loạt cho nạn nhân tai nạn giao thông

Theo bộ tài liệu hướng dẫn sơ, cấp cứu nạn nhân tai nạn giao thông (TNGT) do Cục Quản lý Khám, chữa bệnh – Bộ Y tế biên soạn, cấp cứu hàng loạt cần đặc biệt chú ý phân loại và tiến hành sơ cứu sớm cho nạn nhân TNGT.

Theo đó, quá trình cấp cứu phân loại nạn nhân tại hiện trường bao gồm việc ổn định hiện trường và thực hiện đánh giá, phân loại ban đầu. Khi đến hiện trường việc đầu tiên là thông báo kêu gọi sự giúp đỡ từ bên ngoài và xung quanh, nhất là trường hợp đi cấp cứu một mình, phương tiện cấp cứu hạn chế, ở nơi xa trung tâm.

Sau đó, phân công công việc cho từng người trong nhóm, để thực hiện nhanh chóng và hiệu quả việc cấp cứu nạn nhân. Đồng thời, nhanh chóng kiểm tra tại hiện trường để loại bỏ các nguy cơ có thể gây tổn thương thêm nạn nhân và ảnh hưởng đến quá trình cấp cứu, ví dụ như chất độc, cháy nổ, đường điện, khói...

Cùng đó, đánh giá nhanh mức độ thương tích: phương tiện gây tai nạn, số phương tiện, số nạn nhân...

Đối với phân loại nạn nhân cấp cứu, cần đánh giá nhanh tình trạng nạn nhân (đánh giá ban đầu) để có thái độ xử trí cấp cứu ngay. Lưu ý đây là khoảng thời gian vàng (thường không quá 10 phút), nếu không sẽ không có cơ hội cứu sống nạn nhân.

Tiếp đó, đưa nạn nhân ra khỏi hiện trường gây tai nạn một cách nhanh chóng nhưng an toàn và luôn đảm bảo các chức năng sống. Tốt nhất nên để bệnh nhân nơi bằng phẳng thoáng mát để có thể thực hiện động tác sơ cứu ban đầu.

Việc thực hiện phân loại nạn nhân để tiến hành cấp cứu phải theo nguyên tắc: "Cấp cứu được càng nhiều nạn nhân càng tốt, có thể phải chấp nhận trì hoãn hoặc bỏ qua các trường hợp nặng không có khả năng cứu sống để tập trung cấp cứu cho nhiều nạn nhân khác".

Mỗi nạn nhân chỉ đánh giá phân loại trong 30 đến 60 giây là tối đa nếu có nhiều nạn nhân cần cấp cứu.

Nên có bảng chỉ thị màu để phân loại nạn nhân: Màu đỏ (nạn nhân nặng, cần cấp cứu ngay) bao gồm các dấu hiệu: rối loạn chức năng sống, nguy cơ tử vong cao, cần cấp cứu sớm trước 6h, nên chuyển ngay vào khu cấp cứu nặng. Màu vàng (nạn nhân trung bình) bao gồm các dấu hiệu: chấn thương nhưng không có rối loạn chức năng sống, không có nguy cơ tử vong sớm chuyển vào khu cấp cứu nhẹ. Màu xanh (nạn nhân nhẹ) khi nạn nhân không có tổn thương đáng kể, trấn an tinh thần, cung cấp đồ ăn uống, chăn áo ấm, đưa vào khu nạn nhân nhẹ. Màu đen (nạn nhân đã tử vong) thì không cần cấp cứu nữa, tập trung vào khu riêng, bảo toàn thi thể, che đậy và có dấu hiệu nhận dạng.

Sau khi phân loại nạn nhân cần cấp cứu theo từng loại nạn nhân theo nguyên tắc ABCDE. Trong đó, A (airway): Đường thở; B (Breathing): Hô hấp; C (Circulation): Tuần hoàn; D (Disability): Thần kinh và E (Exposure): Bộc lộ toàn thân để biết rõ tổn thương.